Vào cuối tháng 5, đã xuất hiện một công ty đăng ký thành lập với số vốn siêu khủng lên đến 500.000 tỷ đồng gây hoang mang dư luận đó là Công ty Cổ phần Tập đoàn Đầu tư Công nghệ Tự động toàn cầu (Auto Investment Group) . Đáng chú ý, với 3 chủ thể là cổ đông thì có ông Nguyễn Vũ Quốc Anh là người đại diện theo pháp luật cũng như cổ đông lớn nhất với tỷ lệ đăng ký góp vốn 99.996% (499.998 tỷ đồng); hai cá nhân là cổ đông còn lại mỗi người góp 1 tỷ đồng. Đến thời điểm này chính là thời hạn cuối cùng để các chủ thể góp đủ vốn đã đăng ký. Nếu như các cổ đông thực hiện góp đủ vốn đã đăng ký như ban đầu thì đây trở thành công ty với số vốn khủng nhất Việt Nam. Nhưng nếu không góp đủ vốn khi hết thời hạn thì các chủ thể phải chịu những trách nhiệm như thế nào thì chúng ta cùng tìm hiểu.
Sáng ngày 15/6, người đứng đầu là ông Nguyễn Vũ Quốc Anh đã tổ chức một buổi trao đổi thông tin dưới hình thức livestream trên kênh YouTube của ông này với nội dung “ họp báo”, trao đổi thông tin về công ty, kêu gọi đầu tư và khẳng định vẫn đủ khả năng cùng “chất xám” để thực hiện các rách nhiệm của mình với Công ty đã thành lập.
Nếu hết ngày 18/08/2021 mà doanh nghiệp chưa góp đủ số vốn đăng ký ban đầu mà doanh nghiệp không có văn bản thay đổi vốn thì doanh nghiệp và các cổ đông sẽ phải chịu các trách nhiệm như sau:
Đối với công ty phải chịu hình phạt theo khoản 3, điều 28 Nghị định 50/2016/NĐ-CP quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực kế hoạch và đầu tư: “Phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng đối với hành vi không đăng ký thay đổi với cơ quan đăng ký kinh doanh khi không góp đủ vốn Điều lệ như đã đăng ký”. Và biện pháp khắc phục hậu quả tại điểm c, khoản 5, cũng điều 28 cùng Nghị định này “Buộc đăng ký điều chỉnh vốn Điều lệ, tỷ lệ phần vốn góp, cổ phần của các thành viên, cổ đông bằng số vốn đã góp đối với hành vi vi phạm quy định tại Khoản 3 Điều này”.
Đối với các cổ đông thì theo khoản 3, khoản 4 điều 113 Luật doanh nghiệp 2020
“3. Trường hợp sau thời hạn quy định tại khoản 1 Điều này, cổ đông chưa thanh toán hoặc chỉ thanh toán được một phần số cổ phần đã đăng ký mua thì thực hiện theo quy định sau đây:
- a) Cổ đông chưa thanh toán số cổ phần đã đăng ký mua đương nhiên không còn là cổ đông của công ty và không được chuyển nhượng quyền mua cổ phần đó cho người khác;
- b) Cổ đông chỉ thanh toán một phần số cổ phần đã đăng ký mua có quyền biểu quyết, nhận lợi tức và các quyền khác tương ứng với số cổ phần đã thanh toán; không được chuyển nhượng quyền mua số cổ phần chưa thanh toán cho người khác;
- c) Cổ phần chưa thanh toán được coi là cổ phần chưa bán và Hội đồng quản trị được quyền bán;
- d) Trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày kết thúc thời hạn phải thanh toán đủ số cổ phần đã đăng ký mua theo quy định tại khoản 1 Điều này, công ty phải đăng ký điều chỉnh vốn điều lệ bằng mệnh giá số cổ phần đã được thanh toán đủ, trừ trường hợp số cổ phần chưa thanh toán đã được bán hết trong thời hạn này; đăng ký thay đổi cổ đông sáng lập.
- Cổ đông chưa thanh toán hoặc chưa thanh toán đủ số cổ phần đã đăng ký mua phải chịu trách nhiệm tương ứng với tổng mệnh giá cổ phần đã đăng ký mua đối với các nghĩa vụ tài chính của công ty phát sinh trong thời hạn trước ngày công ty đăng ký điều chỉnh vốn điều lệ theo quy định tại điểm d khoản 3 Điều này. Thành viên Hội đồng quản trị, người đại diện theo pháp luật phải chịu trách nhiệm liên đới về các thiệt hại phát sinh do không thực hiện hoặc không thực hiện đúng quy định tại khoản 1 và điểm d khoản 3 Điều này”.
Do vậy, đối với cổ đông không thực hiện thanh toán số cổ phần đã đăng ký thì không chịu hình phạt tiền nào mà chỉ phải chịu trách nhiệm với số cổ phần đã đăng ký với doanh nghiệp.
Vậy nên rất nhiều trường hợp mặc dù không đủ khả năng thực hiện nhưng nhiều cá nhân vẫn đăng ký góp vốn gây “ức chế” dư luận và các cơ quan quản lý Nhà nước, cũng như gây khó khăn cho các doanh nghiệp mới thành lập phải thực hiện các thủ tục khắc phục khác.