Mới đây Nghị quyết 01/2024/NQ-HĐTP gồm 12 điều, được Hội đồng Thẩm phán Toàn án nhân dân tối cao thông qua ngày 24/4/2024 và có hiệu lực thi hành kể từ ngày 1/7/2024. Trong đó có một nội dung đáng lưu ý khi quy định và giải thích rõ về trường hợp người chồng không có quyền yêu cầu ly hôn. Điều đáng nói là nội dung hướng dẫn mới nằm ở cuối: “không phân biệt vợ có thai, sinh con với ai”.
Khoản 3 Điều 51 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 quy định, chồng không có quyền yêu cầu ly hôn trong trường hợp vợ đang có thai, sinh con hoặc đang nuôi con dưới 12 tháng tuổi.
Như vậy, theo quy định trên, có 3 trường hợp Tòa án sẽ không thụ lý yêu cầu ly hôn của người chồng, đó là vợ đang mang thai, vợ sinh con và vợ đang nuôi con dưới 12 tháng tuổi.
Nghị quyết số 01/2024/NQ-HĐTP hướng dẫn cụ thể quyền yêu cầu giải quyết ly hôn quy định tại khoản 3 Điều 51 của Luật Hôn nhân và gia đình, như sau:
Với trường hợp vợ đang có thai
Được giải thích là “khoảng thời gian vợ mang trong mình bào thai và được cơ sở y tế có thẩm quyền xác định cho đến thời điểm sinh con hoặc thời điểm đình chỉ thai nghén”. Chồng không được quyền ly hôn dù vợ có thai với ai.
Quy định này nhằm bảo vệ sức khỏe tâm lý và thể chất của người vợ cũng như đứa con chưa chào đời. Thai kỳ là giai đoạn nhạy cảm đối với phụ nữ, đòi hỏi sự ổn định và hỗ trợ từ người chồng để bảo đảm thai nhi phát triển tốt nhất. Nếu chồng đơn phương ly hôn trong giai đoạn này, nó có thể gây ra những ảnh hưởng tiêu cực nghiêm trọng đến sức khỏe của cả mẹ và con.
Với trường hợp vợ sinh con
Vợ đã sinh con nhưng không nuôi con trong khoảng thời gian từ khi sinh con đến khi con dưới 12 tháng tuổi; vợ đã sinh con nhưng con chết trong khoảng thời gian dưới 12 tháng tuổi kể từ khi sinh con; vợ có thai từ 22 tuần tuổi trở lên mà phải đình chỉ thai nghén. Người chồng không được quyền ly hôn dù vợ sinh con với ai.
Với trường hợp vợ đang nuôi con dưới 12 tháng tuổi
Khoản 3 Điều 2 của Nghị quyết quy định, chồng không có quyền yêu cầu ly hôn trong khoảng thời gian dưới 12 tháng tính từ ngày vợ sinh con nhưng không nuôi con hoặc con chết hoặc ngày đình chỉ thai nghén khi vợ có thai từ 22 tuần tuổi trở lên.
Chồng không được ly hôn khi vợ nuôi con dưới 12 tháng tuổi kể cả là con ruột hay con nuôi.
Với nội dung này, có thể hiểu rằng, nếu người vợ vi phạm nghĩa vụ một vợ một chồng dẫn tới có thai với người đàn ông khác thì người chồng cũng không có quyền ly hôn trong khoảng thời gian người vợ đang mang thai, sinh con theo luật định. Mục đích là để bảo vệ tối đa quyền lợi cho phụ nữ và trẻ em trong giai đoạn mà cả người mẹ và đứa trẻ đều dễ bị tác động tiêu cực từ các yếu tố bên ngoài, trong đó có việc ly hôn.