Cấu thành tội phạm là gì?
Bộ luật Hình sự 2015 không có quy định cụ thể về khái niệm cấu thành tội phạm.
Dựa vào mục đích của thuật ngữ có thể hiểu rằng cấu thành tội phạm là tập hợp các yếu tố, dấu hiệu tạo nên một hành vi phạm tội và phải có trong các tội phạm được quy định trong Bộ luật Hình sự 2015. Cấu thành tội phạm là sự tổng hợp những dấu hiệu pháp lý đặc trưng không thể thiếu được của một hành vi nguy hiểm cho xã hội bị coi là tội phạm
Cấu thành tội phạm bao gồm các dấu hiệu cần và đủ của hành vi phạm tội cụ thể, mang tính đặc trưng và phân biệt với các hành vi phạm tội khác.
Phân loại
Căn cứ vào mức độ nguy hiểm của hành vi phạm tội được cấu thành tội phạm phản ánh, có thể chia cấu thành tội phạm thành: cấu thành tội phạm cơ bản; cấu thành tội phạm tăng nặng; cấu thành tôi phạm giảm nhẹ.
Căn cứ vào cấu trúc của cấu thành tội phạm có thể chia thành cấu thành tội phạm thành: cấu thành tội phạm hình thức; cấu thành tội phạm vật chất; cấu thành phạm tội hỗn hợp.
Đặc điểm của cấu thành tội phạm
Các dấu hiệu trong cấu thành tội phạm đều do luật định
Chỉ có nhà nước mới có quyền ban hành một bộ luật và cũng chỉ có nhà nước mới có quyền được quy định một hành vi nào là vi phạm pháp luật, hành vi nào là hành vi phạm tội. Và bằng cách mô tả những dấu hiệu đó và được quy định trong bộ luật hình sự. Cơ quan giải thích và áp dụng pháp luật chỉ được phép giải thích nội dung những dấu hiệu đã được quy định chứ không được phép định ra một tội mới hoặc sửa đổi một điều luật, về khung hình phạt, về tội danh mới….
Các dấu hiệu của cấu thành mang dấu hiệu đặc trưng điển hình
Một loại tội phạm chỉ được đặc trưng bởi một cấu thành tôi phạm và một cấu thành tội phạm chỉ đặc trưng cho một loại tội phạm, đó là dấu hiệu đặc trưng. Dấu hiệu đặc trưng của cấu thành tội phạm còn thể hiện ở chỗ chỉ các dấu hiệu nào nói lên bản chất đặc trưng của loại tội phạm đo để phân biệt tội phạm đó với tội phạm khác mới được ghi nhận trong cấu thành tội phạm.
Các dấu hiệu của cấu thành tội phạm có tính bắt buộc
Một hành vi bị coi là tội phạm khi phải thỏa mãn đủ bốn yếu tố cấu thành tội phạm. Nếu thiếu bất kì một dấu hiệu nào đó thì nó cũng có thể không phải là tội phạm hoặc có thể chuyển sang một tội phạm khác. Trong trường hợp thừa một yếu tố nào đó thì cũng dẫn tới việc không phải là tội phạm hoặc lại bị chuyển sáng một tội danh khác.