Thời gian gần đây dư luận chú ý nhiều đến các sàn giao dịch ngoại hối thường được gọi là Forex có dấu hiệu vi phạm pháp luật và lừa đảo bị lực lượng công ann triệt phá. Nhiều người bỏ tiền đầu tư vào các sàn này bị mất trắng lâm vào tình trạng nợ nần.
Sàn giao dịch ngoại hối Forex là gì?
Forex hiểu đơn giản là thị trường giao dịch các loại tiền tệ của các nước khác nhau trên thế giới. Mọi người lên đó để đổi từ tiền nước này sang tiền nước khác như bỏ ra VNĐ để mua về USD. Tuy nhiên không phải ai tham gia vào các sàn này cũng có nhu cầu về ngoại tệ mà họ tham gia với mục đích đầu tư. Nghĩa là hôm nay họ bỏ tiền VNĐ ra để mua về USD và đợi khi nào USD tăng giá thì họ sẽ bán USD ra để thu về VNĐ. Theo đó họ sẽ hưởng phần tiền chênh lệch làm lợi nhuận. Việc các nhà đầu tư có lợi nhuận hay không, lãi nhiều hay ít phụ thuộc vào khả năng dự đoán nhận định tình hình thị trường của họ.
Nhiều sàn Forex lừa đảo người chơi như thế nào?
Trước hết phải khẳng định rằng, hình thức kinh doanh qua sàn giao dịch ngoại hối Forex vẫn bị cấm tại Việt Nam. Theo Pháp lệnh ngoại hối năm 2005 sửa đổi bổ sung năm 2013 quy định mọi giao dịch trên lãnh thổ Việt Nam của người cư trú, người không cư trú đều không được thực hiện bằng ngoại hối trừ trường hợp được Ngân hàng Nhà nước cho phép. Mà các sàn Forex này tự mở ra và hoạt động khi chưa được phép của bất cứ cơ quan tổ chức nào nên nó hoàn toàn bất hợp pháp.
Mặt khác, hoạt động của các sàn này thường không minh bạch. Như các sàn Forex đúng nghĩa như ở nhiều nước trên thế giới thì giá cả đồng tiền được giao dịch trên sàn phụ thuộc vào thị trường, giá lên hay xuống do thị trường quyết định. Nhưng ở Việt Nam thì giá cả các loại tiền đó do chủ sàn Forex quyết định, nghĩa là những người lập ra sàn Forex này có thể quyết định việc người chơi thua hay thắng, lỗ hay lãi. Bằng cách đó, khi một người mới tham gia chơi thì sẽ được chủ sàn điều chỉnh giá cho thắng liên lục để tiếp tục đầu tư thêm tiền vào đó, rủ được nhiều người vào chơi. Tất nhiên người chơi không hề biết điều đó. Cho đến một lúc nào đó, người chơi sẽ thua và dần dần mất tiền. Khi người chơi muốn rút cả vốn và lãi ra khỏi hệ thống thì chủ sàn Forex sẽ lấy nhiều lý do để trốn tránh và để cho người chơi tiếp tục bị lỗ dần dần và cuối cùng là hết tiền. Nếu không thì quy đổi từ tiền thật ra tiền ảo để người chơi tự bán cho những người chơi khác rồi thu tiền thật về chứ chủ sàn không trực tiếp chi trả. Đến đây có thể thấy được dấu hiệu của tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” của những người chủ sàn Forex.
Những người chủ sàn Forex và những người môi giới chị trách nhiệm gì?
Việc các sàn giao dịch ngoại hối bất hợp pháp, lừa đảo thu hút được số người chơi và số tiền đầu tư khổng lồ lên đến hàng nghìn tỷ đồng là do tâm lý muốn làm giàu nhanh của nhiều người và không thể không kể đến đội ngũ gồm những người sáng lập, môi giới Forex với nhiều chiêu trò lôi kéo tinh vi. Các đối tượng này thường tổ chức các buổi hội thảo tại các địa điểm sang trọng như nhà hàng, khách sạn. Ở đó sẽ có nhiều người “diễn giả” tự xưng là các giám đốc, chủ tịch các tập đoàn, tổng công ty lớn với tài sản trăm triệu đô. Các chủ tịch được bố trí ăn mặc sang trọng, đi xe sang cho giống người giàu nhưng thực ra toàn đồ đi mượn để lấy le với người ngồi dưới. Câu chuyện mà họ chia sẻ toàn về thị trường chứng khoán, bất động sản… và bất mí cho người nghe biết có một cách làm giàu thật nhanh là đầu tư vào các sàn Forex của họ. Cam kết lợi nhuận lên đến 15 – 20% số tiền đầu tư mỗi tháng, được phép rút tiền bất cứ lúc nào và đặc biệt không bao giờ lỗ. Và thế là nhiều người ngồi dưới nhẹ dạ tin theo, bỏ tiền đầu tư theo lời của họ. Những sàn Forex này còn thuê đội ngũ khoảng từ vài chục đến hàng trăm người gọi điện chào mời nhà đầu tư. Những người này thường chẳng có kiến thức gì về đầu tư kinh doanh hay về thị trường cả mà chủ yếu chỉ là lôi kéo người khác bỏ tiền tham gia vào hệ thống của mình thôi.
Ban đầu thấy lãi nhiều quá nên không những dốc sạch ví mà còn đi vay thêm để về đầu tư. Sau một thời gian thì mất hết, lại còn thêm nợ. Với việc lôi kéo người khác tham gia như vậy, những người môi giới là các chủ tịch, CEO diễn giả đó sẽ được chia một số phần trăm khoảng 1 đến 5% số tiền đầu tư của người chơi bị lôi kéo.
Vai trò của những người môi giới là rất quan trọng quyết định đến hoạt động của các sàn Forex này. Nếu những người này có sự cấu kết với người chủ sàn Forex để chiếm đoạt tiền của người chơi thì họ sẽ trở thành đồng phạm với người chủ sàn Forex phạm tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” theo quy định tại Điều 174 Bộ luật Hình sự năm 2015. Người phạm tội này có thể bị phạt tù đến chung thân.
Tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” quy định dấu hiệu định tội là dùng thủ đoạn gian dối chiếm đoạt tài sản người khác. Việc chủ các sàn Forex quảng cáo với người chơi là giá ngoại tệ trên sàn lên xuống theo quy luật thị trường nhưng lại can thiệp vào hoạt động này để cho người chơi lỗ lãi theo ý mình tức là đã có thủ đoạn gian dối. Chủ sàn Forex bà những người mô giới cố tình cung cấp thông tin sai sự thật nhằm làm cho người chơi hiểu nhầm về hoạt động của các sàn này nên đã quyết định bỏ tiền vào đầu tư. Sau đó cố ý cho người chơi bị lỗ để trừ tiền của người chơi hoặc không trả lại tiền khi người chơi yêu cầu là có dấu hiệu của hành vi chiếm đoạt tài sản. Như vậy đủ căn cứ để cơ quan công an khởi tố vụ án “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” đối với các sàn Forex như vậy. Với số tiền giao dịch khủng lên đến hàng trăm thậm chí hàng nghìn tỷ đồng thì số tiền mà các đối tượng này chiếm đoạt của người chơi chắc chắn là không nhỏ. Nếu chủ sàn Forex chiếm đoạt số tiền từ 500 triệu đồng trở lên thì sẽ đối mặt với hình phạt đến tù chung thân và những người môi giới đồng phạm cũng tương tự như vậy.