Căn cứ theo các quy định tại Chương 4, Luật bảo hiểm xã hội 2014 và những điểm mới trong Luật BHXH sửa đổi năm 2024 mới đây. Theo đó, mức hưởng bảo hiểm xã hội (BHXH) tự nguyện như sau:
Mức hưởng chế độ hưu trí bảo hiểm xã hội tự nguyện
Người tham gia BHXH tự nguyện được hưởng lương hưu khi có đủ thời gian đóng BHXH từ 20 năm trở nên và có đủ tuổi nghỉ hưu theo quy định:
Năm 2024, tuổi nghỉ hưu đối với lao động Nam là 61 tuổi và đối với lao động Nữ là 56 tuổi 4 tháng.
Trường hợp lao động đã đủ tuổi nghỉ hưu mà chưa đủ số năm đóng BHXH thì có thể áp dụng phương thức đóng 1 lần cho những năm còn thiếu (tối đa là 10 năm) để đủ điều kiện hưởng lương hưu theo quy định.
Mức hưởng lương hưu hằng tháng
Căn cứ theo Điều 3 Nghị định 134/2015/NĐ-CP, mức lương hưu hàng tháng được tính theo công thức:
Lương hưu hàng tháng = Tỷ lệ hưởng x Bình quân thu nhập tháng đóng BHXH
Theo quy định, mức hưởng lương hưu hàng tháng bằng 45% mức bình quân thu nhập tháng đóng BHXH và tương ứng với số năm đóng BHXH, trong đó, đối với Lao động nam là 20 năm và lao động nữ là 15 năm. Sau đó cứ mỗi năm thì tỷ lệ hưởng lương hưu được tính thêm 2%, mức tối đa bằng 75%.
Như vậy, mức đóng BHXH tự nguyện càng cao thì mức hưởng lương hưu càng cao.
Đối với người lao động đóng BHXH từ đủ 20 năm trở lên sẽ được hưởng lương hưu hàng tháng và không phân biệt là người tham gia đóng theo hình thức bắt buộc hay tự nguyện. Đối với trường hợp cá nhân tham gia BHXH bắt buộc chưa đóng từ đủ 20 năm đã đến tuổi về hưu có thể tiếp tục đóng bảo hiểm theo hình thức tự nguyện đến đủ 20 năm để được hưởng lương hưu theo quy định.
Bên cạnh quyền lợi về hưởng lương hưu hàng tháng, người tham gia BHXH tự nguyện về hưu còn được cấp thẻ BHYT miễn phí trong suốt thời gian hưởng lương hưu theo quy định.
Đồng thời, người lao động về hưu cũng được nhận các quyền lợi từ chính sách điều chỉnh lương hưu của Chính phủ trên cơ sở mức tăng của chỉ số giá tiêu dùng CPI và sự tăng trưởng của nền kinh tế để phù hợp với Ngân sách của Nhà nước và của Quỹ BHXH.
Mức hưởng khi rút bảo hiểm xã hội 1 lần
Người tham gia Bảo hiểm xã hội (BHXH) tự nguyện đã đến tuổi về hưu mà chưa đủ 20 năm đóng BHXH theo quy định có thể rút BHXH 1 lần nếu đáp ứng đủ các điều kiện sau:
(1) Đủ tuổi về hưu theo quy định những chưa tham gia đủ 20 năm đóng BHXH để nhận lương hưu và không tiếp tục tham gia BHXH.
(2) Người tham gia bảo hiểm tự nguyện ra nước ngoài định cư hoặc mắc các bệnh nguy hiểm đến tính mạng (theo quy định của Bộ Y tế) thì có thể rút BHXH 1 lần từ sớm.
(3) Đối với người lao động bình thường nếu chưa đủ 20 năm đóng BHXH và sau 1 năm không tiếp tục đóng BHXH thì có thể gửi đề nghị rút BHXH 1 lần cho cơ quan BHXH.
Mức hưởng khi rút BHXH 1 lần đối với người tham gia BHXH tự nguyện hưởng chế độ hưu trí cũng được tính theo số năm người tham gia đã đóng BHXH trước đó, cứ mỗi năm được tính như sau:
a) 1,5 tháng mức bình quân thu nhập tháng đóng BHXH cho những năm đóng trước năm 2014.
b) 02 tháng mức bình quân thu nhập tháng đóng BHXH cho những năm đóng từ năm 2014 trở đi;
Chú ý: Đối với trường hợp thời gian đóng bảo hiểm xã hội chưa đủ 01 năm thì mức hưởng BHXH bằng số tiền đã đóng, mức tối đa bằng 02 tháng mức bình quân thu nhập tháng đóng BHXH.
Mức hưởng BHXH 1 lần đối với người tham gia BHXH (không phân biệt BHXH bắt buộc hay tự nguyện) được Nhà nước hỗ trợ không bao gồm các khoản tiền được Nhà nước hỗ trợ người tham gia đóng BHXH tự nguyện (Trừ trường hợp người tham gia đang mắc bệnh nguy hiểm đến tính mạng theo quy định)
Mức hưởng chế độ tử tuất bảo hiểm xã hội tự nguyện
Người tham gia BHXH tự nguyện được hưởng chế độ tử tuất theo quy định gồm có 2 khoản tiền trợ cấp sau:
Trợ cấp mai táng đối với người tham gia BHXH tự nguyện
Người lo mai táng cho người tham gia BHXH tự nguyện sau khi chết sẽ được nhận tiền trợ cấp mai táng theo quy định khi:
Người mất có thời gian đóng BHXH tự nguyện từ đủ 60 tháng trở lên hoặc đang hưởng lương hưu theo quy định. Mức hưởng trợ cấp mai táng = 10 lần mức lương cơ sở (tại thời điểm người tham gia bảo hiểm tự nguyện mất).
Lấy ví dụ: Ông A là người tham gia BHXH tự nguyện và đang hưởng lương hưu theo quy định. Năm 2024 Ông A qua đời.
– Nếu thời điểm ông A mất trước ngày 01/7/2024 thì số tiền trợ cấp mai táng mà người lo mai táng cho ông A nhận được là 10 x 1,8 triệu (mức lương cơ sở trước 01/7/2024) = 18 triệu đồng.
– Nếu thời điểm ông A mất là sau ngày 01/7/2024 thì số tiền nhân được lúc này là 10 x 2.34 triệu đồng (mức lương cơ sở mới từ sau ngày 01/7/2024) = 23,4 triệu đồng.
Trợ cấp tuất 1 lần đối với người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện
Trường hợp 1: Người tham gia BHXH tự nguyện hoặc đang bảo lưu thời gian đóng BHXH bị chết, thân nhân của họ sẽ được nhận tiền trợ cấp tuất 1 lần theo số năm đóng BHXH, cứ mỗi năm được tính bằng:
1,5 tháng mức bình quân thu nhập tháng đóng BHXH (đóng trước năm 2014).
02 tháng mức bình quân thu nhập tháng đóng BHXH (đóng từ năm 2014 trở đi).
Nếu người tham gia BHXH tự nguyện mất có thời gian đóng BHXH chưa đủ 1 năm thì thân nhân của họ sẽ nhận được tiền trợ cấp tuất 1 lần bằng số tiền đã đóng bảo hiểm xã hội nhưng tối đa bằng 02 tháng mức bình quân thu nhập hàng tháng đóng BHXH.
Đối với trường hợp người mất có thời gian tham gia cả BHXH bắt buộc và BHXH tự nguyện thì thân nhân của họ được nhận mức trợ cấp tuất 1 lần tối thiểu bằng 03 tháng mức bình quân tiền lương và thu nhập tháng đóng BHXH.
Trường hợp 2: Người tham gia BHXH tự nguyện đang hưởng lương hưu mất thì thân nhân của họ sẽ nhận được số tiền trợ cấp tuất một lần được tính theo thời gian đã hưởng lương hưu.
Nếu người mất trong 02 tháng đầu hưởng lương hưu, mức trợ cấp được tính bằng 48 tháng lương hưu.
Nếu chết vào những tháng sau thì cứ hưởng thêm 01 tháng lương hưu thì mức trợ cấp giảm đi 0,5 tháng lương hưu.
Đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện có được hưởng chế độ thai sản không?
Người tham gia không được hưởng chế độ thai sản khi đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện. Lý do là bảo hiểm xã hội tự nguyện chỉ có hai chế độ là hưu trí và tử tuất, không có chế độ thai sản.
Để được hưởng chế độ thai sản, bạn phải tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc và đáp ứng các điều kiện sau:
– Bạn là người lao động làm việc theo hợp đồng lao động từ 01 tháng trở lên, hoặc cán bộ, công chức, viên chức, hoặc người quản lý doanh nghiệp, người quản lý điều hành hợp tác xã có hưởng tiền lương.
– Bạn đã đóng bảo hiểm xã hội từ 06 tháng trở lên trong 12 tháng liên tục hoặc không liên tục trước khi nghỉ sinh.
– Bạn nghỉ sinh theo quy định của pháp luật về lao động.
